Hoe beleven de performers van Panama Pictures de coronabeperkingen? Wat leveren ze in? En wat levert het ze op? Kyra Perez Riquelme is student Liberal Arts & Sciences, ze doet onderzoek op het grensvlak van Culturele Antropologie en Performance Studies. “Ik gebruik de ervaring van het individu als uitgangspunt.” Bij zes circusgezelschappen, waaronder Panama Pictures, onderzoekt Kyra nu de invloed van de pandemie op circusartiesten. “Ik analyseer hoe hun lichamen omgaan met zo’n situatie.”

Sinds een aantal weken observeert Kyra de performers tijdens hun repetities in de studio van Panama Pictures. “Ik kijk naar hun lichamelijke ervaringen en maak daar fieldnotes van, om daarop later te reflecteren. Academisch is er maar heel weinig bekend over circus, de beleving van artiesten is amper in kaart gebracht. Ik vind hedendaags circus een ontzettend mooie kunstvorm en wil dat veld eens verder onderzoeken. Hoe ziet dat eruit? Wie werken er? Hoe gaan ze fysiek om met bepaalde situaties? En wat als die veranderen?”

Het idee om haar onderzoek te verbinden aan de coronabeperkingen ontstond vorig jaar, toen de pandemie het openbare leven resoluut lamlegde – en daarmee de dagelijkse bezigheden van veel circusartiesten. “Het wel of niet kunnen optreden, het uitstel en de afgelastingen, de financiële consequenties, iedere performer gaat daar op een eigen manier mee om. Wat ik nu onderzoek, is hoe ieder van hen lichamelijk reageert op zo’n situatie. De ondertitel van mijn onderzoek is dan ook: ‘De veerkracht van circus als kunstvorm in een tijd van pandemie’.”

Haar onderzoek bevindt zich nog in het beginstadium, maar Kyra heeft al wel enkele opvallende reacties vastgesteld. “Je ziet dat sommige performers ontspannen door het wegvallen van de voorstellingen; die eisen nu wat minder van zichzelf en leven voort in betrekkelijke rust. Ze voelen dat hun lichaam er beter aan toe is nu de lat minder hoog ligt, ze ervaren wat de optredens voorheen fysiek van ze vergden. En een aantal van hen gebruikt de ruimte om nog dieper op hun werk in te gaan, om nieuwe vormen te ontdekken. Die benutten de vrijgevallen tijd om te creëren. Zoals een performer zei: ‘Thats the only thing left to do really, we just keep creating and creating’.”

Bij enkelen kent die lichamelijke rustperiode echter ook een keerzijde. “Je ziet dat bij sommige artiesten repertoire uit het lichaam wegsijpelt. Doordat ze nog maar weinig optreden, zitten ze minder zeker in hun lichaam, raken bewegingen en technieken op de achtergrond. Daarnaast zijn er die gewoon niet zonder optredens kunnen. Die hebben daar zo’n last van dat ze stoppen en iets anders gaan doen.” Want hoe verschillend de reacties ook zijn, één ding hebben alle circusartiesten gemeen. “Ja, iedereen die ik sprak, mist het publiek. Zonder toeschouwers bestaat er geen circus.”


Bij de voorstellingen van Panama Pictures zijn heel veel enthousiaste en kundige makers betrokken, voor en achter de schermen. Samen vormen zij ons gezelschapHier lees je hun (en dus onze) verhalen.

Blijf op de hoogte van onze voorstellingen Ontvang onze nieuwsbrief