‘Performen’ in de open lucht; Francesco Barba doet het al heel lang. Als kind en tiener, toen hij in zijn geboorteland Italië allerlei sporten uitprobeerde. Iets later, toen hij capoeira en hedendaagse dans ontdekte. En sinds zo’n tien jaar bij Panama Pictures, waar hij behalve de theaters ook de festivals bespeelt. “Daar gebeurt van alles om je heen.”
Capoeira is waar het begon. Francesco: “Ja, zo rond mijn twintigste was ik op zoek naar een geschikte sport, fysieke activiteit. Ik had mijn hele pubertijd gevoetbald. Gebasketbald, gevolleybald. Gesnowboard, geskateboard, een beetje atletiek, zwemmen. Allerlei sporten. Maar ik zocht méér, iets completer en gevarieerder. Dat vond ik in de Braziliaanse vechtkunst capoeira. Die combinatie van dans, acrobatiek, muziek en verdedigingstechnieken was zó verfrissend. En ik was er goed in.”
Tijdens zijn capoeiratraining opperde een goede vriend dat hij danser kon worden. “Daar had ik nooit over gedroomd of gedacht, maar sinds dat moment begon ik er steeds serieuzer over na te denken.” Francesco bezocht hedendaagse dans- en contactimprovisatieworkshops in Italië en het Verenigd Koninkrijk.
Na een ontmoeting met danseres/choreografe Simona Bucci (“Ik zag in haar een ongelooflijk vermogen om het fysieke lichaam te transformeren en te overstijgen. Om te worden wat zij in haar dans wilde beschrijven en ervaren. Ik was totaal geïntrigeerd.”), is het duidelijk: dit is wat hij ook wil. Hij gaat naar Bucci’s dansschool in Florence, volgt er twee jaar lang lessen en vertrekt dan naar Amsterdam, om er moderne theaterdans te studeren aan de Academie voor Theater en Dans.
Een volledig nieuwe ervaring
In Nederland vertelt een huisgenoot en goede vriend hem over het werk van Pia Meuthen. “Die versmelting van circus en dans vond ik fascinerend. Ik hield altijd al van acrobatische bewegingen, en stelde me hier ongelooflijke trucs bij voor, imposante bewegingen.”
Een ontmoeting volgt en in 2014 staat Francesco bij Panama Pictures in ALPHA, de nieuwe wildernis. “Dat was echt een ontdekking. En heel spannend, een volledig nieuwe ervaring. Een eerste keer paalklimmen, zo de ruimte verkennen. Ik vond het heel eng af en toe, moest meer vertrouwen krijgen in mijn bovenlichaam. Maar door het telkens weer te proberen én de inspiratie van de andere performers, kwam ik steeds verder.”
Inmiddels heeft Francesco in zo’n twintig Panama Pictures-voorstellingen gespeeld. “Met elke keer weer een nieuwe uitdaging, ik ga hoger en hoger.” Grotendeels in theaters en schouwburgen, maar sinds een aantal jaren ook op de festivals. “Ja, dat zijn heel mooie ervaringen. Normaal sta je in een afgesloten zwarte doos, zie je elkaar en de gordijnen, blijft de interactie met je publiek beperkt tot de eerste rij. Dan vorm je voor jezelf een landschap, een besloten ruimte waarin je beweegt. Tijdens zo’n festival is dat heel anders. Daar gebeurt van alles om je heen: je ziet de wolken, voelt de wind, hoort de mensen kletsen, muziek, herrie. Dan lijkt de ruimte oneindig.”
Speelse spanning
Kun je je op een festival door al die invloeden moeilijker concentreren? “Nee, je gaat je ánders concentreren. Je verlegt je focus, gebruikt een andere verbeelding. Het is directer. Je gaat als het ware in gesprek met je publiek: je kijkt ze aan, ziet hoe ze reageren. Daardoor ga je vrijer spelen, anticipeer je meer. Dan vertragen we een scène bijvoorbeeld iets, bouwen we de spanning op en rekken we een beweging wat uit om het nog pakkender te maken. Of we versnellen en verscherpen juist, zoals op Lowlands. Maken we het meer rock ’n roll, zodat het klopt bij de energie en de stemming in zo’n tent.”
Mooiste optreden op een festival? Het is moeilijk kiezen voor Francesco. “Omdat ieder festival zo anders, zo eigen is. Zo’n Lowlands is heel indrukwekkend omdat je voor duizend mensen staat, daar hangt dan een heerlijk speelse spanning. Maar Deventer op Stelten was minstens zo geweldig: in een kerk, waar vierhonderd bezoekers één voor één binnenkwamen terwijl wij stonden te wachten – heel sereen, bijna hypnotiserend. Of De Gevleugelde Stad in Ieper laatst, waar we zo’n beetje de hele Europese straattheatercommunity ontmoetten en er complete families met baby’s en honden in de zaal zaten. Dat rumoer, die gemeenschap, dat is genieten.”
Bij de voorstellingen van Panama Pictures zijn heel veel enthousiaste en kundige makers betrokken, voor en achter de schermen. Samen vormen zij ons gezelschap. Hier lees je hun (en dus onze) verhalen.